Istnienie aniołów – istot duchowych, niecielesnych jest prawdą wiary. Katechizm Kościoła Katolickiego uczy, iż w tej kwestii świadectwo Pisma Świętego jest tak oczywiste, jak jednomyślność Tradycji (KKK 328).
Aniołowie w całym swoim bycie są sługami i wysłannikami Boga. Ponieważ zawsze kontemplują oblicze Ojca... który jest w niebie (Mt 18,10), są wykonawcami Jego rozkazów, by słuchać głosu Jego słowa (Ps 103, 20).
Aniołowie są najszlachetniejszymi i najdoskonalszymi stworzeniami Boga. Są one stworzeniami osobowymi i nieśmiertelnymi, czysto duchowymi, które posiadają rozum i wolę.
Zostały stworzone, by oddawać Bogu cześć i chwałę, by Go kochać, służyć Mu i radować się Nim przez całą wieczność.
Choć aniołowie są istotami czysto duchowymi i nie posiadają ciała, często są przedstawiani w postaci widzialnej, ponieważ pomaga to naszej wyobraźni. W taki sposób wielokrotnie ukazywali się ludziom, jak można przeczytać o tym w Piśmie Świętym, z którego dowiadujemy się, iż aniołowie wyprowadzają Lota z Sodomy, ratują Hagar i jej dziecko, powstrzymują rękę Abrahama, pośredniczą w przekazywaniu Prawa, a następnie prowadzą lud Boży. Archanioł Rafał towarzyszy Tobiaszowi w dalekiej podróży, archanioł Gabriel zwiastuje Najświętszej Maryi Pannie poczęcie i narodzenie Pana Jezusa, aniołowie ukazują się pasterzom w Betlejem, anioł wyprowadza św. Piotra z więzienia w Jerozolimie. Podobnie w widzialnej postaci ukazuje się pastuszkom fatimskim Anioł Pokoju, będący Aniołem Stróżem Portugalii.
Chrystus – centrum życia anielskiego
Centrum świata anielskiego stanowi Chrystus Pan. Jego życie – od Wcielenia do Wniebowstąpienia – jest otoczone adoracją i służbą aniołów. Aniołowie strzegą Jezusa w dzieciństwie, służą Mu na pustyni, umacniają Go w agonii i mogliby Go ocalić z ręki nieprzyjaciół. Aniołowie głoszą także Dobrą Nowinę o Wcieleniu i Zmartwychwstaniu Chrystusa. Będą także obecni w czasie ponownego przyjścia Chrystusa, który zapowiadają, służąc Mu podczas Sądu Ostatecznego.
Głównym i umiłowanym zajęciem aniołów jest służba. Usługując, prześcigają się w naśladowaniu Syna Bożego, który istniejąc w postaci Bożej, nie skorzystał ze sposobności, aby na równi być z Bogiem, lecz ogołocił samego siebie, przyjąwszy postać sługi (Flp 2, 6-7). Służą Bogu natychmiast i stale. Nie wahają się i nie zatrzymują Bożej łaski.
Aniele Boży, stróżu mój...
Bóg korzysta z posługi aniołów, a wielu z nich powierza funkcję naszych opiekunów i obrońców. Aniołowie strzegą nas przed niebezpieczeństwami fizycznymi i duchowymi. Co do ciała strzegą nas od nieszczęść i pomagają nam w sprawach doczesnych. Co do duszy – bronią nas przed pokusami szatańskimi, podsuwają dobre myśli, zachęcają do dobrego, zanoszą nasze modlitwy do Boga i wspomagają w godzinie śmierci.
Zgodnie z Katechizmem Kościoła Katolickiego, każdy wierny ma u swego boku anioła jako opiekuna i stróża, aby prowadził go do życia wiecznego (KKK 336).
Święci, jak np. św. Pius X czy św. Ojciec Pio przypominali, iż w szczególny sposób należy oddawać cześć naszemu Aniołowi Stróżowi. Powinniśmy go czcić i wzywać jego pomocy, postępować za jego natchnieniem i dziękować mu za jego ciągłą opiekę, a także za otrzymane za jego pośrednictwem łaski i dobrodziejstwa.
Nie tylko każdy wierny, ale także instytucje – rodzina, naród, Kościół, zakony – mają swoich Aniołów Stróżów. Aniołem Stróżem Kościoła jest św. Michał Archanioł.
Nie bójcie się!
Współczesna ikonografia przedstawia aniołów albo jako dzieci, albo jako słodkie, rubaszne, zazwyczaj pulchne stworzenia. Tymczasem takie wizerunki niewiele mają wspólnego z biblijnymi obrazami aniołów. Na przykład anioł ukazujący się prorokowi Danielowi jest tak potężny, że rzuca proroka na twarz (Dn 10,5-6). Daniel jest przerażony, ze strachu drżą mu kolana, a ludzie, widząc go przywartego do ziemi i dygocącego, uciekają w popłochu. To moc Bożego posłańca przeraża go. Nic dziwnego, że pierwsze słowa, jakie aniołowie wypowiadali do osób, którym się ukazywali, brzmiały: Nie bójcie się!
Hierarchia aniołów
Pismo Święte na wielu stronach mówi o aniołach. Liczba aniołów jest ogromna. Pan Jezus mówi o zastępach anielskich (Mt 26, 53), a prorok Daniel mówi o Bogu, że tysiąc tysięcy służyło Mu, a dziesięć tysięcy po dziesięć tysięcy stało przed Nim (Dn 7,10). Nie ma dwóch aniołów równych sobie – każdy z nich w inny sposób odbija doskonałość Bożą. Tradycja Kościoła ukazuje dziewięć chórów anielskich, które z kolei dzielą się na trzy hierarchie. Trzy pierwsze chóry najbliższe Boga to Serafini, Cherubini i Trony. Przebywają przed majestatem Bożym, nieustannie kontemplując Jego oblicze. Druga hierarchia (Panowania, Moce i Władze) odpowiedzialna jest za harmonijne funkcjonowanie wszechświata – zajmuje się realizacją planu Opatrzności Bożej. Trzecia (Zwierzchności, Archaniołowie i Aniołowie) opiekuje się królestwami, państwami, narodami i poszczególnymi ludźmi. Podział ten utrwalił się w chrześcijańskiej tradycji i został uznany za kanoniczny przez św. Tomasza z Akwinu. Najwięcej wiemy o archaniołach. Najznamienitszy z nich – Michał – w miejsce upadłego Lucyfera został księciem aniołów. Dowodzi zastępami anielskimi, jest rządcą niebios, udaremnia plany nieprzyjaciela. Jest opiekunem Kościoła na ziemi. Jest też aniołem skruchy, miłosierdzia, sprawiedliwości i uświęcenia. Gabriel jest aniołem zwiastowania, najpierw Zachariaszowi (o narodzinach Jana), a potem Maryi (o narodzinach Syna Bożego). Jest też zwiastunem gniewu Bożego. Archanioł Rafał towarzyszył w podróży biblijnemu Tobiaszowi, uwolnił jego żonę od złego ducha i pokazał, w jaki sposób uleczyć ślepotę jego ojca. Jest patronem chorych, lekarzy i podróżnych. Imiona tych trzech archaniołów oznaczają: Michał – Któż jak Bóg?, Gabriel – Mąż Boży albo Bóg jest moim męstwem, Rafał – Bóg uzdrawia.
Maryja Królowa Aniołów
Godność Boskiego macierzyństwa wynosi Maryję ponad wszystkie stworzenia, czyni Ją Królową Nieba i Ziemi. W powszechnie znanym hymnie Salve Regina śpiewamy: Witaj, Królowo, Matko Miłosierdzia, a w innym – Regina caeli, laetare – Wesel się, Królowo Niebios. Maryja, będąc Królową Nieba, jest także Królową Aniołów i Wszystkich Świętych. Oni także oddają Jej cześć jako Matce Zbawiciela, Jezusa Chrystusa. Aniołowie wielbiący i sławiący pokorę Maryi spełniają każde Jej polecenie.
Aniołowie w liturgii Kościoła
W liturgii Kościół łączy się z aniołami, by uwielbiać Boga w Trójcy Świętej Jedynego, przywołuje ich obecność oraz czci szczególnie pamięć niektórych aniołów. Papież Paweł V zezwolił na obchodzenie święta Aniołów Stróżów 2 października, zaraz po święcie Michała Archanioła i innych archaniołów (29 września).
Upadli aniołowie
Wszyscy aniołowie byli z początku dobrzy i szczęśliwi, obdarzeni łaską uświęcającą, ale część z nich zgrzeszyła pychą wobec Boga. Wierni Bogu aniołowie w nagrodę otrzymali wieczną szczęśliwość, a źli zostali potępieni i strąceni do piekła. Tych nazywamy diabłami lub szatanami. Ich przywódcą jest Lucyfer. Nienawiść, jaką szatan żywi do Boga, oraz wrogość ku Jego dzieciom nie jest dziełem Bożym. Nie jest też wynikiem żadnych wad w procesie tworzenia. Zło jest owocem pychy szatana oraz jego sprzeciwu wobec Boga. Upadli aniołowie nienawidzą nas i starają się nam przeszkodzić na drodze do zbawienia, kusząc nas do grzechu. Dlatego musimy być czujni, gdyż św. Piotr ostrzega: Bądźcie trzeźwi! Czuwajcie! Przeciwnik wasz, diabeł, jak lew ryczący krąży szukając, kogo by pożreć. Mocni w wierze przeciwstawiajcie się jemu! (1P 5, 8-9).
Bogusław Bajor
Wstęp do książki Antonio A. Borelliego pt.”Aniołowie i objawienia fatimskie”, Instytut im. ks. Piotra Skargi, Kraków 2009.
