Rodzina
 
Ks. Gaston Courtois Wychowanie w religijności

Dziecko trzeba ochrzcić jak najszybciej po urodzeniu. Względna przyjemność uroczystości rodzinnej nie może nam przesłonić wielkości tego pierwszego sakramentu, który ma być udzielony dziecku. Pomyślmy, że z chwilą, gdy na czoło dziecka wylewa się wodę, wypowiadając słowa sakramentalne, staje się ono żywym mieszkaniem Trójcy Św. i złożone w nim zostają ukryte siły, będące „zalążkiem" cnót teologicznych.

Rodzicom przypada w udziale zaszczyt i radość pierwszego wychowania religijnego dzieci. Ale trzeba być przewidującym. Kościół powierza chrzestnym zadanie uzupełniania albo zastępstwa rodziców. W tym też duchu należy ich wybierać, nie bacząc na względy towarzyskie czy rodzinne.

Już bardzo małe dziecko, które zauważa znacznie więcej niż się na ogół przypuszcza, może wiele skorzystać, patrząc jak matka się modli klęcząc przy jego łóżeczku. Dziecko będzie je naśladować i w ten sposób nauczy się stopniowo składać ręce i posyłać pocałunek obrazkowi Jezusa i Maryi.

Gdy tylko zacznie mówić, matka może nauczyć je kilku prostych zwrotów modlitwy. Dziecko bardzo szybko się nauczy zwracać do Boga samorzutnie, jeśli matka je do tego zachęci.

Sposób, w jaki rodzice uczą dzieci się modlić, w dużej mierze ukształtuje na cale życie ich pojęcie modlitwy. Jeżeli pacierz odmawia się bez przekonania i zapału, w sposób nudny, to łatwo w umysłach dorastających dzieci pojęcie każdego aktu religijnego połączy się z przymusem i nudą.

Ideałem jest, by pacierz stał się dla dziecka potrzebą i zarazem radością. Czasem może to wymagać od niego wysiłku, np. wieczorem, gdy mu się chce spać; ale zawsze musi to być wysiłek nie wymuszony, lecz chętnie podjęty (...).

***

Wyrabianie w dziecku zmysłu wiary polega na przyzwyczajeniu go, by widziało Boga i liczyło się z Nim w życiu codziennym. Jest to zadanie matki. Nie należy ograniczać stosunków z Bogiem jedynie do rannego i wieczornego pacierza, lecz korzystać z okoliczności i nastrojów dziecka, by skierować jego duszę w sposób naturalny do Boga. Nie nadużywajmy określenia „Mały Jezusek". Oczywiście, był On kiedyś mały, ale już nie jest. Kocha dzieci, ale nie jest wcale tą pretensjonalną postacią ze złotymi lokami i w różowej koszulce, z cukierkowych obrazków. Jest i pozostanie Panem. Trzeba wystrzegać się, z jednej strony traktowania Pana Boga jak małego kolegi, bo prowadzi to szybko do utraty poczucia świętości i szacunku; z drugiej strony nie należy przestawiać Boga jako Istoty odległej, niedostępnej, nadzorującej ludzkie słabości i śledzącej wszystkie, duże i małe, przewinienia. (...) Nie przedstawiajmy również Boga jako bogatego kupca, z którym się zawiera korzystne układy. Nie trzeba tu chyba długo polemizować z błędnym stanowiskiem niektórych rodziców, którzy chcą czekać, aż ich dzieci osiągną pełnoletność, by wówczas mogły swobodnie wybrać sobie religię. Czyż czekamy pełnoletności, by nadać im nazwisko, albo wybrać ojczyznę? (...)

***


Skoro tylko staje się to możliwe, trzeba nauczyć dziecko modlitw Kościoła: „Ojcze nasz" i „Zdrowaś Maryjo", i wytłumaczyć mu ich znaczenie. Ale należy zwracać uwagę, by odmawiane były porządnie, bez przekręcania. Tu również zważajmy na wyrabianie poczucia świętości i na przestrzeganie piękna form zewnętrznych: ładny znak krzyża, poprawna postawa, wyraźna recytacja. (...)

***


Nauczmy dziecko wielkiej ufności do Matki Bożej, przez którą Jezus został nam dany i przez którą zawsze odnajduje się prowadzącą do Niego drogę. Nauczmy je również nabożeństwa do jego Anioła Stróża, którego opieka (wiemy, jak jej dzieci potrzebują) jest tym skuteczniejsza, im częściej się o nią prosi. Dziecko namiętnie lubi opowiadania. Dlatego matka jak najwcześniej powinna mu opowiadać najpiękniejszą i najbardziej wzruszającą historię - historię Jezusa. Ale żeby najpełniej wykorzystać ją dla wyrobienia religijności, trzeba dyskretnie pomóc dziecku, by wrażenie, jakie na nim robi, wyraziło modlitwą, uczynkiem czy postanowieniem. Przy tego rodzaju katechizacji trzeba bardzo uważać. Jeśli się nie potrafiło dzieciom ukazać całej historii Jezusa, aż po Zmartwychwstanie, może grozić, że zostaną albo przy żłobku, albo przy Ukrzyżowaniu. Będzie to wtedy dla nich Jezus na zawsze już mały, nie osiągający dorosłości, albo Bóg nieżywy.*


* Ks. Gaston Courtois - „Rady dla rodziców". Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, Olsztyn 1987, str. 56-58a