Patron ostatniego dnia roku - papież Sylwester I był rodowitym Rzymianinem. Urodził się w drugiej połowie III wieku jako syn obywatela rzymskiego Rufina. O dzieciństwie i młodości świętego niewiele wiadomo. Wiemy natomiast, że przyjął święcenia kapłańskie jeszcze przed rozpoczęciem prześladowań chrześcijan przez cesarza Dioklecjana.
W czasie tych prześladowań chronił się przez kilka lat na Monte Soracte nieopodal Rzymu. 31 grudnia 314 r., dwadzieścia dni po śmierci papieża Milcjadesa, Sylwester został wybrany na biskupa Rzymu. Za jego pontyfikatu, w 325 r., odbyło się pierwsze w historii Kościoła powszechne zgromadzenie biskupów - I sobór nicejski, na którym Kościół ustosunkował się między innymi do nauki Ariusza. Wprawdzie sam Sylwester w soborze tym osobiście nie uczestniczył, wysłał jednak na niego dwóch swoich przedstawicieli.
O papieżu Sylwestrze powstało wiele legend. Jedna z nich mówi, że miał on uzdrowić z trądu cesarza Konstantyna i w ten sposób skłonić go do przyjęcia chrztu. Jest to jednak mało prawdopodobne, ponieważ żadne źródła historyczne nie wspominają o zachorowaniu Konstantyna na trąd, a chrzest cesarz przyjął dopiero dwa lata po śmierci Sylwestra, na łożu śmierci. Później podanie zostaje rozbudowane o informację o ofiarowaniu Sylwestrowi i jego następcom władzy cesarskiej nad Rzymem, Italią i całym Zachodem. W połowie VIII w. pojawił się dokument tzw. donacji Konstantyna, mający potwierdzić ten dar. Inne podanie głosi, że to właśnie Sylwester I nawrócił na wiarę chrześcijańską matkę Konstantyna, cesarzową św. Helenę.
Papież Sylwester I zmarł 31 grudnia 335 roku. Jego święto obchodzi się od V wieku. Ciało papieża spoczęło w Katakumbach św. Pryscylli, gdzie w VII wieku wystawiono ku jego czci bazylikę. Obecnie relikwie św. Sylwestra I znajdują się w Nonantola, 11 km od Modeny, gdzie spoczywają w głównym ołtarzu kościoła parafialnego.
Wspomnienie św. Sylwestra - 31 grudnia to czas oczekiwania na nowy rok.
W różnych kulturach nadejście Nowego Roku obchodzono w różnych terminach. Nasz współczesny kalendarz zawdzięczamy starożytnym Rzymianom. Nawet jego nazwa ma łacińskie pochodzenie. Terminem
calendae Rzymianie nazywali pierwszy dzień każdego miesiąca.
Kalendarz rzymski początkowo dzielił się na 10 miesięcy. Rok zaczynał się w marcu. Pamiątką po tych czasach są nazwy ostatnich miesięcy używane jeszcze w niektórych współczesnych językach: September, October, November, December. Według tego porządku wrzesień był bowiem miesiącem siódmym, październik - ósmym, listopad - dziewiątym, a grudzień - dziesiątym. Dawniej także lipiec nazywał się Quintilis, a Sierpień - Sextilis, lecz pierwszy dla uczczenia Juliusza Cezara przemianowano na Julius, drugi na cześć Augusta Oktawiana na Augustus.
Król Numa Pompiliusz w VII wieku p.n.e. przekształcił ten kalendarz dodając m.in. dwa dodatkowe miesiące - styczeń i luty. Nadal jednak pierwszym miesiącem roku był marzec. Dopiero w połowie II w. p.n.e. Nowy Rok przesunięto wstecz na 1 stycznia (Januarii). Nazwa tego miesiąca pochodzi od dwulicowego bożka rzymskiego Janusa. Jednym obliczem (starca) Janus spoglądał na rok przeszły, drugim (młodzieńca) patrzył w nadchodzący.
Usiłowania cesarza Nerona, który chciał przenieść Nowy Rok na grudzień, jako na miesiąc swoich urodzin, spełzły na niczym, ponieważ rzymianie przyzwyczaili się do dawnej praktyki.
Chrześcijaństwo nie zmieniło nic w tym zakresie, choć początkowo nie było to takie oczywiste. Na przykład tylko na terenach obecnej Francji Nowy Rok zaczynano w rozmaitych terminach. Jedni świętowali jego rozpoczęcie w Wielkanoc, inni w święto Zwiastowania (25 Marca), jeszcze inni 1 marca. Oczywiście na niektórych ziemiach witano Nowy Rok także 1 stycznia.
Niestety Kościół przez długi czas musiał walczyć z pogańskimi tradycjami obchodzenia Nowego Roku. Poganie tego dnia, na cześć Janusa urządzali bowiem różne gorszące zabawy. Mężczyźni przebierali się po kobiecemu, niewiasty po męsku. Niektórzy szaleli po ulicach miast półnago, z ponarzucanymi skórami zwierząt (na wzór Faunów) mając na twarzy maski w kształcie pysków zwierzęcych. Niektórzy, by na cały rok zapewnić sobie obfitość jedzenia, na cały dzień zastawiali stoły i oddawali się obżarstwu. Organizowano także igrzyska. Te zabobonne praktyki przyciągały również niektórych chrześcijan. Także zwyczaje, na pozór niewinne, jak np. obdarowywanie się wzajemne podarkami z okazji Nowego Roku, długo zachowywały pogański charakter. Nic więc dziwnego, że Ojcowie Kościoła, jak św. Chryzostom, Ambroży, Augustyn i inni, zwalczali te obyczaje.
Dla zapobieżenia gorszącym praktykom i odciągnięcia od nich chrześcijan Kościół na dzień 1 stycznia ustanowił modły publiczne i post, który w pewnych miejscach utrzymywał się jeszcze do w. IX. W dniu tym Kościół wspominał Obrzezanie Pańskie oraz uroczyście obchodził święto Imienia Jezus
Dopiero kiedy ludowe obyczaje noworoczne zatraciły swój pierwotny pogański charakter, Kościół zaaprobował ich elementy, które stały się częścią chrześcijańskiej obrzędowości wielu narodów europejskich
KAI, PiotrSkarga
