W czwarty dzień oktawy Bożego Narodzenia, 28 grudnia, Kościół obchodzi święto ku czci Młodzianków, którzy – choć jeszcze nieświadomi – ponieśli śmierć męczeńską za Pana Jezusa. Informację o tym wydarzeniu znajdujemy w Ewangelii św. Mateusza (Mt 2,1–18).

Sprawcą okrutnego mordu był król Judei, Herod. Zaniepokojony przyniesioną przez Mędrców ze Wschodu informacją o przyjściu na świat w Betlejem króla żydowskiego, postanowił zagrażające, jak mniemał, jego władzy Dziecię podstępnie pochwycić i zabić. Gdy mu się to nie udało, gdyż uczeni mężowie nie donieśli mu o miejscu, w którym spotkali Syna Bożego, polecił swoim żołnierzom zamordować wszystkich betlejemskich chłopców w wieku do lat dwóch, co bezwzględni siepacze niezwłocznie uczynili.

Kościół Święty uznał, że niewinna krew przelana przez tych chłopców zmyła z nich grzech pierworodny i jako męczennicy mogą odbierać cześć należną świętym. Kult Młodzianków rozwijał się już w II wieku. O ich ofierze wspominali m.in.: św. Ireneusz (†202) i św. Cyprian (†258). Poświęcano im świątynie. W V wieku czczeni byli już w całym Kościele.

Pierwszą odnalezioną wzmiankę o święcie liturgicznym Młodzianków zawierał kalendarz z 505 roku sporządzony dla Kościoła w Kartaginie. Miało ono charakter pokutny, gdyż odnosiło się do zamachu wymierzonego w Dziecię Jezus i zapowiadało Wielki Piątek. Podczas liturgii obowiązywał fioletowy kolor szat. Nie śpiewano Gloria i Alleluja, bo męczeństwo Młodzianków jeszcze nie było triumfem, z przyczyny zamknięcia Nieba aż do dnia Wniebowstąpienia Pańskiego („Przegląd Katolicki” nr 7 z 1865 r.).

W XII wieku święto otrzymało oktawę, z czasem zaliczoną do zwykłych. W 1568 roku papież, święty Pius V ponownie święto to potwierdził.

W połowie XX wieku na sile przybrały tendencje do uproszczenia kalendarza liturgicznego. Postępując w tym duchu, papież Pius XII w 1955 roku zniósł większość oktaw, w tym uświetniającą święto Młodzianków. Pozostały zaledwie trzy: Bożego Narodzenia, Wielkanocy i Zesłania Ducha Świętego (po kolejnych reformach pozostawiono tylko dwie pierwsze).

Kolejny biskup Rzymu, Jan XXIII, zniósł pokutny charakter święta Młodzianków. Obecnie w liturgii w tym dniu obowiązują szaty czerwone.

Oprac. AK