Wizerunek przedstawiony obok, to słynna mozaika w stylu bizantyjskim, umieszczona w kaplicy palatyńskiej Pałacu Normanów w Palermo na Sycylii. Przedstawia św. Jana Chryzostoma, jednego z największych kaznodziejów Wschodu. Jego homilie były tak elokwentne i wzniosłe, że został nazwany Chryzostomem, czyli złotoustym. Był biskupem Konstantynopola, jednym z czterech wielkich Doktorów Kościoła Wschodniego. Zmarł na wygnaniu w 407 roku. Papież św. Pius X ogłosił go patronem kaznodziejów.

* * *

Sposób przedstawiania świętych na Wschodzie był odmienny od tego, jaki funkcjonował pośród artystów Zachodu. Na Zachodzie artyści starali się przedstawiać fizjonomie świętych niemal z fotograficzną precyzją. Tendencja ta jest również obecna w jakiś sposób w szkołach artystów Wschodu, choć tam artystyczna troska skupia się przede wszystkim na pokazywaniu dostojeństwa i równowagi rysów twarzy oraz całej sylwetki przedstawianego świętego. Taka właśnie postawa św. Jana Chryzostoma jest przedstawiona na fotografii umieszczonej obok. Święty przez swą powagę i dostojeństwo żyje raczej życiem niebiańskim niż ziemskim, zatem w pewnym sensie już uczestniczy w wieczności.

Kościół katolicki patrzy z przychylnością na oba te style – zachodni i wschodni, traktując je jako dzieła sztuki sakralnej, wyrazy różnych pobożności i wrażliwości. Dlatego w kościołach zachodnich odnajdujemy również dzieła sztuki sakralnej Wschodu. Wystarczy wspomnieć świątynie w Wenecji, Padwie czy wielu miastach Dalmacji.

Oprac. Leonard Przybysz
Na podstawie wykładu wygłoszonego przez prof. Plinia Correę de Oliveira 17.01.1986 roku.